Wady kończyn dolnych- znaczenie fizjoterapii, podologii, wkładek ortopedycznych
Zniekształcenia kończyn dolnych należą do częstych patologii, które w znacznym stopniu pogarszają statykę ciała i prowadzą do wad postawy. Są one wadami wrodzonymi lub powstają w trakcie życia w wyniku zniekształceń wyżej położonych części ciała, czy też różnego rodzaju przeciążeń.
Główne przyczyny nieprawidłowego rozwoju stóp to obniżone napięcie mięśni, brak odpowiedniej ilości ruchu, siedzący lub stojący tryb życia, przyzwyczajenie do przyjmowania nieprawidłowych pozycji, złe ustawienie podparcia. Zwiększone obciążenie stóp może być również spowodowane nadwagą i noszeniem niewłaściwego obuwia lub brakiem dbałości o sposób wiązania lub zapinania butów.
Najczęstszą chorobą współczesności, jest płaskostopie czynnościowe, zwane również płaskostopiem statycznym. Coraz częściej pojawia się także płaskostopie poprzeczne stopy powodujące powstawanie dolegliwości bólowe stóp oraz deformacje palców w tym często halluxy.
Zniekształcenia kolan, obok wad stóp, należą do najczęstszych patologii kończyn dolnych. W różnych okresach życia dziecka kształtowanie się kończyn dolnych i stóp jest nieco odmienne. Znajomość tych fizjologicznych odchyleń pomaga nie przeoczyć wczesnego stadium wady.
W okresie noworodkowym obserwujemy nieznaczną szpotawość kolan dziecka oraz zgięciowe ustawienie stawów biodrowych i kolanowych. Jest to prawidłowy stan fizjologiczny, który pozostała po ułożeniu wewnątrzmacicznym podczas życia płodowego. Takie ustawienie nóżek dziecka utrzymuje się zazwyczaj do około trzeciego roku życia. Gdy dziecko wchodzi w okres przedszkolny, fizjologiczna szpotawość przechodzi w fizjologiczną koślawość, która zanika zwykle sama około szóstego roku życia, nieco szybciej u dziewczynek niż u chłopców. Pojawienie się koślawości czy szpotawości w okresie pokwitania może mieć już charakter trwały.
Postawą prawidłowego postępowania jest dobra diagnostyka oraz zastosowanie odpowiedniej fizjoterapii. Nieodzownym elementem pracy jest współpraca terapeuty z pacjentem a w przypadku dzieci duże zaangażowanie rodziców oraz ich edukacja. Nowoczesna forma leczenia wymaga współpracy fizjoterapeuty oraz podologa.
Podologia jest to nowa dziedzina wywodząca się z ortopedii, zajmująca się diagnozą, leczeniem, rehabilitacją a w szczególności zapobieganiem występowania chorób stóp. Prawidłowe ustawienie stopy jest bardzo istotnym punktem w procesie rehabilitacji, ponieważ istotnie wpływa na wyższe piętra ruchu np. kolano, biodro czy kręgosłup. Dobre ustawienie to symetryczna i prawidłowa praca całego układu czynnych stabilizatorów stopy.
Jednym z najskuteczniejszych rozwiązań w leczeniu i profilaktyce dysfunkcji stóp są wkładki ortopedyczne. Indywidualnie dobrana wkładka ma duże możliwości korekcyjne i wspomagające kinetykę stopy i całej kończyny, co przekłada się na profilaktykę przeciążeń i urazów stopy. Zadaniem wkładek jest prawidłowe ustawienie stóp, kolan i odcinka lędźwiowego kręgosłupa oraz zmniejszenie ich bolesności, a także odciążenie miejsc najbardziej przeciążonych, w przypadku dzieci – korekcja istniejących deformacji, stabilizacji – zmniejsza ryzyko kontuzji oraz poprawia ergonomię ruchów.
Specjalistyczne badanie podologiczne polega na ocenie wady, oraz jej wpływu na funkcjonowanie pacjenta. Dzięki zastosowaniu takiego sprzętu jak podoskop, podoskaner, platforma podobaroskopowa, można szczegółowo zbadać obciążania stóp podczas stania i chodu, typologię stóp, wskazać skutki nieprawidłowego nacisku na stan skóry.
Należy pamiętać, że ważne jest prawidłowe postępowanie.
Pamiętajmy!
Zapobieganie wadom i przeciążeniom jest znacznie łatwiejsze niż ich leczenie!